محاسبه شاخص عدالت در مشارکت مالی و نسبت خانوارهای مواجه با هزینه های کمرشکن سلامتی در مناطق مختلف ایران بین سال های منتخب ۱۳۸۸ -۱۳۶۳

دریافت: 2/2/91 پذیرش: 3/5/92     مقدمه: یکی از اهداف نظام سلامت، تأمین عدالت در مشارکت مالی، حمایت از خانوارها در برابر هزینه های سلامتی و به حداقل رساندن خانوارهای مواجه با هزینه های کمرشکن است . مشارکت ناعادلانه مالی مردم و پرداخت های مستقیم از جیب که متناسب با توان پرداخت نباشد، نه تنها موجب می شود خانوارهای بیشتری در گروه مواجه با هزینه های کمرشکن سلامتی قرار گیرند، بلکه ممکن است برخی خانوارها به خاطر تأمین این هزینه ها به زیر خط فقر سقوط کنند .   روش کار: در این مطالعه با استفاده از داده های پیمایش درآمد- هزینه خانوار، شاخص عدالت در مشارکت مالی، نرخ خانوارهای مواجه با هزینه های کمرشکن به تفکیک شهری-روستایی در نه منطقه مورد بررسی قرار گرفت و از داده های الکترونیکی مرکز آمار بین سال های 1388 -1363 استفاده شد.   یافته ها: میزان شاخص عدالت در مشارکت مالی در طول سال های منتخب 1363 تا 1388 با نوسانات اندکی همراه بوده است. عدد این شاخص در بخش روستایی در سال 1363، 76/0،در سال 1388، 75/0 و در بخش شهری در سال 1363 و 1388، 79/0 بود. همچنین مقایسه این شاخص در مناطق نه گانه شهری و روستایی کشور طی سال های منتخب از تفاوت معناداری برخوردار نبود. درصد خانوارهای مواجه با هزینه های کمرشکن طی سال های منتخب، به طور کلی افزایش یافته است. در بخش روستایی در سال 1363، 78/6%، در سال 1388، 76/5% و در بخش شهری در سال 1363، 9/3% و در سال 1388، 76/5% خانوارها با هزینه های کمرشکن سلامتی مواجه بودند.   نتیجه گیری: برنامه های اجرا شده طی سال های منتخب به حد کافی مؤثر واقع نبوده و مشارکت مالی در پرداخت های سلامتی به خوبی هدفمند نشده است. نظام سلامت نتوانسته است آن چنان که باید در راستای حفاظت از خانوارها در برابر هزینه های کمرشکن عمل کند.